İlerleyen yaşla birlikte kadınlarda östrojen ve progesteron hormonlarında azalma yaşanır. Takip eden süreçte 12 ay boyunca adet (regl) olunmadığında ve artık doğal yollarla gebelik oluşmadığında menopozun tamamiyle başladığı kabul edilir. Menopozun, 40’lı yaşların başında başlayabilen veya 50’li yaşların sonuna kadar başlamayabilen değişken bir yaş aralığı vardır. Bununla birlikte, çoğu kadında ortak olan menopozu işaret eden belirtiler görülür.
Türkiye’deki kadınlar ortalama olarak 47 ila 50 yaşında menopoza girerken Amerikalı kadınlar ise ortalama olarak 51 ila 53 yaşları arasında menopoza giriyor. Dünya üzerindeki tüm kadınlarda bu dönem farklı yaşlarda görülsede 45 yaş altı erken menopoz olarak tanımlanıyor. Ancak, bu oranın yalnızca % 5 olduğunu da hatırlatmakta fayda var.
Menopoza ne zaman gireceğinizi tahmin etmenizin en kolay yolu bu durumu annenize veya anneannenize sormaktır. Aynı ailedeki kadınların çoğu genetik olarak aynı yaş aralığında menopoz dönemine girer. Diğer yandan, sigara içmenin menopozu iki yıla kadar öne çektiğini de hatırlatmamız gerekiyor.
Yumurtalıkların daha az östrojen ve progesteron hormonu salgılamaya başladığı, menopozun ilk işaretçi dönemi olan perimenopoz ismi verilen bu dönemdeki belirtiler çoğu kadında ortaktır.
40 ila 45 Yaş Arası Menopoz
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre kadınların % 5’i, 40 ila 45 yaş arasında menopoza giriyor ve % 1’i ise 40 yaşın altında bu sürece başlıyor. 40’lı yaşların başında bir kadınsanız ve birkaç kez üst üste adet göremediyseniz hamilelik şüphesi aklınızda yer işgal etmiş olabilir. Böylesi bir durumda, gebelikle birlikte erken menopozu da değerlendirmenizde fayda var.
Erken menopoz kendiliğinden doğal olarak oluşabileceği gibi çeşitli kanser tedavileri sonucundaki kemoterapiler ve ameliyatlar sonucu meydana gelebilir. Kadınlarda en sık görülen erken menopoz belirtileri şunlardır :
- Peş peşe üç dönem adet görmediyseniz
- Normal adet döneminizden daha ağır veya daha hafif bir periyod geçirdiyseniz
- Sebepsiz kilo alımları yaşıyorsanız
- Geceleri uyku problemleriniz başladıysa
- Sebepsiz sıcak basmaları yaşıyor ve bu sebepten bunalıyorsanız
- Vajinal kuruluğunuz varsa
İyi haber şu ki, erken menopozda doktorunuzun yönlendirmesiyle alacağınız bazı hormon takviyeleri bu dönemdeki semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca, yukarıdaki belirtilerin hamilelik veya başka bir rahatsızlıktan kaynaklı yaşanabileceğini de unutmayın.
45 ila 50 Yaş Arası Menopoz
Kadınların birçoğu 40’lı yaşların son dönemlerinde menopoz belirtilerini görmeye başlar. Yumurtalıklardaki hormon üretiminin azalmasıyla birlikte başlayan bu döneme perimenopoz denir. Menopoza geçiş evresi olarak değerlendirebileceğimiz perimenopoz süresi bu yaşlarda 8 ila 10 yıl arasında sürebilir. Bu süre boyunca adet döngüsü düzensizleşebilir, lekelenme & damlama şeklinde adet kanaması veya yoğun kanamalar görülebilir. Perimenopoz döneminin en yaygın belirtileri ise şunlardır :
- Sıcak basmaları ve bunalma
- Depresif ruh hali
- Vajinal kayganlığın azalmasıyla birlikte kuruluk
- Geceleri terleme
- Uyumakta güçlük çekme
- Cinsel arzuda düşme ve isteksizlik
- Odaklanma güçlüğü
- Saç dökülmeleri
- Kalp atışında hızlanma
- Çeşitli idrar sorunları
İpucu : Perimenopoz döneminde hamile kalmak zor olsa da imkansız değildir. Bu dönemde gebe kalmak istemiyorsanız korunmaya devam etmeniz gerekir.
50 ila 55 Yaş Arası Menopoz
50’li yaşlara adım attığınızda artık menopoza girme ihtimaliniz oldukça yükselir. Bu noktada yumurtlama döngünüz sona erebilir veya östrojen üretiminiz minimum seyiyelere düşebilir. Diğer yandan, bu yaşlardaki perimenopoz döneminden menopoza geçiş süresi 1 ila 3 yıl arasında sürebilir. Bu dönemdeki en belirgin ve yaygın belirtiler, sıcak basması, vajinal kuruluk, uyumakta güçlük, göğüslerde yumuşamadır.
55 ila 60 Yaş Arası Menopoz
55 yaşına gelindiğinde artık çoğu kadın menopoza girmiş olur. Son görülen adetin üzerinden 12 ay (1 yıl) geçmişse bu döneme postmenopoz denir. Daha açık bir ifadeyle artık resmen menopoza girilmiştir. Ne var ki, menopoza tamamiyle girilmiş olsa da, menopoz belirtilerinin neredeyse aynısı bu dönemde de görülebilir. Örneğin :
- Sıcak basmaları ve bunalma
- Çeşitli idrar problemleri
- Vajinal kayganlığın azalmasıyla birlikte kuruluk
- Depresif ruh hali, sinirlilik ve asabiyet
- Geceleri terleme
- Uyku sorunları
- Baş ağrıları
İpucu : Postmenopoz döneminde, kalp hastalıkları ve kemik erimesi (osteoporoz) riski artar. Bu dönemi daha sağlıklı geçirmek için doktorunuzdan gerekli tavsiyeleri alın.
60 ila 65 Yaş Arası Menopoz
Dünya genelindeki kadınların oldukça küçük bir kısmı geç menopoza girer. Bu kötü bir durum veya sağlık sorunu değildir. Hatta tam tersi olarak uzmanlar, geç menopoza girmenin uzun bir yaşam beklentisi ile bağlantılı olduğunu düşünmektedir.
Eğer bu yaşlardaysanız ve menopoza gireli oldukça uzun zaman olduysa yine de yukarıda yazdığımız belirtilerden bazılarını yaşayabilirsiniz. 65 yaşına gelmiş olmalarına rağmen kadınların yarıya yakın bir kısmı halen sıcak basmaları yaşıyor.
Sonuç :
Menopoz yaşı her kadında farklılık gösterir. Genetik faktörler ve sigara içip içmediğiniz gibi alışkanlıklarınız bu konuda etkilidir. Perimenopoz, menopoz ve postmenopoz dönemlerinde çeşitli işaret ve belirtiler görülebilir. Doktorunuz bu belirtileri daha hafif geçirmeniz için hormon takviyeleri almanızı isteyebilir veya çeşitli tavsiyelerde bulunabilir. Bu dönemlerde ve diğer tüm sağlık sorunlarınızda size yalnızca doktorunuzun yardımcı olabileceğini unutmayın. Sağlıkla ve bizi takipte kalın.