Bebeklerde Gıda Alerjileri Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!

Bebeklerde; bazı besinlere karşı geliştirilen spesifik IgE antikorları aracılığı ile ortaya çıkan aşırı duyarlılık, hassasiyet reaksiyonlarına bebeklerde gıda alerjisi denir. Bebeğinde besinlere karşı hassasiyet her zaman gelişebilir. Yani, bebeğinin vücudu o madde ile ilk kez karşılaştığında da ya da birçok karşılaşmasının sonrasında da hassaslaşabilir.

Peki, bebek besin alerjisi belirtileri nelerdir?

Bebeğinde besin alerjisi varsa;

• Burun akıntısı ,Baş ağrısı, Hırıltı, Egzama,Hapşırık, İshal, Karın ağrısı, Huzursuzluk, Şiddetli kusma,Ciddi durumlarda anaflaksi ve şok gibi fiziksel belirtilerden en az biri görülür.

Uzmanlar gıda alerjilerinin sadece fiziksel belirtilere değil, davranış bozukluklarına dahi yol açtığı düşünmektedir.

2. Bebeklerde Gıda Alerjisi Riskini Azaltmak için Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Özellikle ailede alerji sorunu varsa, bebeğinde bebek gıda alerjileri riskini azaltmak için aşağıdaki önerilerimiz işine yarayabilir:

• Bebeğini emzirebildiğin kadar emzir!

Anne sütü ile beslenen bebeklerin alerji riski, formül mama ile beslenen bebeklere göre çok daha azdır. Özellikle inek sütünün alerjik bir gıda olması bunun nedeni olarak gösterilebilir. İnek sütünün, bebeğinin başlıca içeceği haline gelmesi ne kadar geç olursa o kadar iyi, diyebiliriz.

• Bebeğinin özelliklerini göz önünde bulundur!

Ailede alerji sorunu ve bebeğinin gıda takviyesine ihtiyacı varsa, soya fasülyesi kökenli hazır mamaları kullanman doktorun tarafından önerilebilir. Ancak bebeğin bu tip mamalara da reaksiyon gösterebilir.Bu durumda da protein hidrozilatlı mamaları tercih etmen gerektiği yine doktorun tarafından belirtilecektir.

• Ek gıdaya önerilenden önce geçme!

Bebeğinin potansiyel bir alerjenle geç karşılaşması, o alerjene karşı hassasiyet geliştirmesi riskini azaltır. Bu da bebeğini yeni gıdalarla tanıştırırken zamanlamanın ve yöntemin çok kritik olduğunu gösterir. Ay Ay Bebek Beslenmesi bölümünden yararlanarak ek gıdaya geçiş dönemini rahatça atlatmanı öneririz.

• Yeni gıdaları bebeğine yavaş yavaş ver!

Bebeğini yeni gıdalarla tanıştırırken, besinleri azar azar arttırman önemli! Ayrıca, her yeni gıdanın bebeğinde herhangi bir reaksiyona yol açıp açmadığını anlaman için üç gün kuralı vardır. Bebeğine yeni bir gıdayı verdiğin ilk üç günde bebeğinde alerjik bir reaksiyon görülmezse yeni bir gıdaya geçebilirsin.

• Bebeğine ilk tattıracağın gıdalar daha az alerjenler olsun!

Ek gıdaya başlarken alerji yapma olasılığı az olan bebek pirinci gevreği önerilir. Arpa ve yulaf, mısır ve buğdaydan daha az alerjendir ve daha önce verilmelidir. Her ne kadar çoğu meyve ve sebze probleme yol açmasa da çilek, kiraz ve dağçileği gibi meyveleri ilk etapta uzak tutmak bebeğin için iyi olabilir.

Bu süreç hakkında çok daha geniş bilgi için: Başlangıçta Her Şey Püreydi: Ek Gıdaya Geçiş Rehberi

3. Bebeklerde Alerji Yapan Besinler Nelerdir?

Bebeğin alerjik olduğu gıdayı çok çok az miktarlarda tüketse dahi çok ciddi alerjik reaksiyonlar yaşayabilir. Bu yüzden de bebeklerde alerji yapan gıdaları bebeğine verirken son derece dikkatli olmanı öneririz. Alerji riski yüksek olan gıdaları hemen aşağıda listeledik.

• Süt (özellikle inek sütü)Bal,Yer fıstığı,Bezelye,Fasulye,çikolata ,Çilek,Domates,Kivi,Yumurta ve yumurta akı,Bazı baharatlar

Bu besinlerin çoğu 1 yaş öncesinde bebeğin için yasaklı olan gıdalar! Bu konu ile ilgili detaylı bilgiyi 6 aylık bebek beslenmesi bölümümüzden edinebilirsin. Bu bölümde 1 yaş öncesi yasaklı gıdalar ve 1 yaş öncesinde yasaklı olmayan ancak çok da önerilmeyen gıdalarda yer alıyor. Ayrıca bu yazıda 7., 8. ya da 9. ayda bebeğine vermeni önerdiğimiz gıdalara dair bilgilere de ulaşabilirsin.

Alerji riski en yüksek olan gıdalar yukarıda bahsettiklerimiz olmasına rağmen bebeğinde çok rastlanmayan farklı gıda alerjileri de söz konusu olabilir. Özellikle bebeklik ve erken çocukluk döneminde besin reaksiyonlarına dikkat etmen besin alerjisini zamanında tespit etmek açısından önemlidir, unutma.

Bunun yanında zaman zaman alerji gibi görünen hatta tanısı konmuş durumlarda dahi sorun alerji olmayabilir. Örneğin; laktaz enzimi yetersizliği olan çocuklar laktozu iyi bir şekilde sindiremediklerinden süt ve süt ürünlerine karşı kötü reaksiyon verirler. Bu durum süt alerjisiymiş gibi yanılgı yaratabilir.

4. Bebeklerde Besin Alerjisi Nasıl Anlaşılır?

Besin alerjileri vücutta farklı şekilde ve zamanlarda belirtiler gösterebilir. Örneğin;

1. Belirtiler bebeğin az bir miktar alerjen tükettikten hemen sonra veya ilk saat içinde görülür. Bu belirtiler;

• Ürtiker,Yüzde şişme,Egzama, ishal,Kusma,
• Sesli nefes alıp vemre ve hışıltı şeklinde ortaya çıkabilir.

En ağır belirti ise anaflaksidir. Anaflaksi çok ani bir tepki olup alerjen alındıktan dakikalar içinde ortaya çıkar. Bu durumda,

• Yüz şişer.Nefes alıp verme zorlaşır.Ağız, dil ve dudaklar da şişebilir.Vücutta yaygın kabarıklıklar, kaşıntılı döküntüler ve yüzde aşırı kızarma ve şiddetli kusma görülebilir.Bu alerji mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi halde çok ciddi sonuçları olabilir.
• Belirtiler bebeğin alerjen tükettikten sonra yavaş yavaş ortaya çıkar. Deride ve bağırsaklarda duyarlı olan lenfositler reaksiyondan sorumludur.
• Kusma, solunum sistemi sorunları, ishal ve egzema gibi belirtiler 24 saatten sonra ortaya çıkar.

5. Bebeklerde Gıda Alerjileri Testleri Nelerdir?

Gıda alerjilerinin anlaşılabilmesi için farklı alerji testleri vardır. Bu testler nelerdir ve bebeklerde besin alerjileri testi nasıl yapılır? Hepsi hakkında en temel bilgileri aşağıda açıkladık:

1. Deri prick testi:

Bu test bebeklere ve küçük çocuklar dahil herkese uygulanabilir.

• Deriye belirli sayıda alerjen uygulanır.
• Her bir alerjen için reaksiyonun gelişip gelişmediğine bakılır.
• Geliştiyse de çapının büyüklüğüne bakılır. Reaksiyon çapı, IgE tipi hassasiyeti belirler.
• Eğer, tepkimenin çapı 8 mm üzerindeyse %95 oranla bebeğinin o alerjene reaksiyon verdiğinden söz edebiliriz.

2. Alerjen özelinde IgE kan testleri (CAP/RAST):

% 90 oranla güvenilirdir.

3. Eliminasyon ve tekrar deneme:

• Bebekte alerji belirtileri görülüyorsa önce alerjenin hangi gıda olduğu ile ilgili bir tahmin yapılır.
• Bebeğin beslenmesinden, bahsedilen gıda uzaklaştırılır.
• Belirtiler kaybolmaya başlar.
• Bir süre sonra alerjen olduğu düşünülen gıda tekrar verilir.

Eğer belirtiler tekrar ortaya çıkıyorsa bu durumda tahminin yüksek ihtimal doğrudur. Yine de besin kesinlikle ispat edilmiş değilse uzun süre diyetten çıkarılması önerilmez. Bu durumda yöntem ancak uzman tarafından önerilmelidir.

6. Bebeklerde Gıda Alerjisi Tedavisi Nasıl Olur?

Bebeğinde eğer herhangi bir gıda alerjisi tespit edilmişse tedavi, diyetinden ilgili besinin çıkarılması ile olur. Bu noktada bebeğine vereceğin her gıdaya dikkat etmen, paketli gıdalarda içerikleri okuman, kesinlikle sakıncalı içeriği olan şeyleri yedirmemen gerekir. Örneğin süt alerjisi olan bebekler için beslenme menüleri oluşturulurken;

Yasaklı gıdalar
İnek sütü ve inek sütü içeren tüm içecek ve yiyecekler
Laktozsuz sütler
Yoğurt, peynir ve ayran
Margarin, krema ve tereyağı
Soya ürünleri
Kazeinat, kazein, sodyum ve/veya kalsiyum kazeinat, whey veya laktalbumin olan besinlerin hepsi

Bu arada, bebeğini emziriyorsan, ilgili besini kendi diyetinden de çıkarmalısın.

• Bebeğinde inek sütü alerjisi varsa; inek sütü kökenli mamaları kullanmaman gerekir.
• Süt alerjisi olan bebeklerin % 53-83’ü soya bazlı mamaları,%17-47’si hidrolize mamaları tolere edebilir.
• Vakaların %10’unda aminoasit bazlı mamalar tercih edilmelidir.
• Alerjik belirtiler yoğun ise bir Alerji Uzmanı kontrolünde antisemitistler başta olmak üzere diğer bazı ilaçlar da kullanılabilir.