Bebeğinizin uyku düzeni nasıl? Bir düzen oluşturma çabası içerisinde neleri yaptınız ya da yapıyorsunuz? Doğru olduğunu sandığınız bilgilerin doğruluğundan ne kadar eminsiniz? Bebeklerin gelişimi için son derece önemli olan uyku eğitimi hakkında Dandini Uyku Danışmanları’ndan Selen Sufri Üçok ve Sedef Fenik’den bilgiler aldık.
Kendi kendine uyuma becerisi kazanması önemli
Uyku eğitimi bebeklere, kendi yatağında desteksiz ve bağımsız kendi kendine uyuma becerisi kazandırmaktır diyebiliriz. Kendi kendine uyuma becerisi kazanmış bebekler, uyandıklarında tekrar uykuya dönmek için desteğe ihtiyaç duymadıklarından, tıpkı yetişkinler gibi bağımsız bir şekilde uyumaya devam ederler. Bu nedenle, bebeğinizin ilk aylardan itibaren doğru uyku alışkanlıkları kazanmasını sağlamanız çok önemli.
Bu noktada yapmanız gereken en önemli şey; bebeğinizin yanlış uyku ilişkilendirmelerine sebep olmamaktır. Örneğin; emzirilerek uyutulan bebekler, emme ile uykuyu ilişkilendirerek, emmeden uyuyamaz ve gece boyunca her uyanışında emzirilmek isterler. Bu durum; ilk aylardan sonra sizin için çok yıpratıcı olabilir. İyi uyuyamayan ebeveynler de gün içerisinde yorgun ve mutsuz olur ve bebeklerine ayırdıkları kaliteli zaman süresi kısalır.
Bilindiği gibi günümüzde, anneler artık hem çalışıyor, hem de çocuklarına bakıyor. Bu yoğun tempoda, bebeklerin uyku problemi, çözülemeyen bir düğüm haline gelerek, aileleri büyük ölçüde olumsuz yönde etkiliyor. Uyku sorunları, bebeklerin hayatında düzensizlik yaratırken, aynı zamanda anne babanın da birbirleri ile olan ilişkisinde ve iş hayatında da olumsuz etkiler bırakabiliyor. Siz de bu durumdaysanız, bebeğinize mutlaka kendi kendine uyumayı öğretmeniz gerekir. Bu konuda sabırlı ve kararlı olursanız, mutlu sona ulaşacağınızdan hiç şüpheniz olmasın!
Uyku eğitiminde en sık yapılan 5 Hata
1 – Bebeğimi geç yatırırsam, sabah geç uyanır!
Bizim gözlemlerimize göre, ülkemizde en çok yapılan yanlış; bebekleri geç yatırmak. Geç yatan bebek, geç kalkmaz. Aksine, uykusunu alamamış ve yorgun olduğu için daha erken kalkacaktır. Bebek uykusu, yetişkin uykusundan farklıdır. Bebekler; uyuyarak büyürler ve gün içinde öğrendiklerini, beyinlerine uyku sırasında işlerler. Bebeklerin uyku esnasındaki zihinsel gelişimleri maksimum düzeydedir. Beyin gelişiminin %80’inin 0-3 yaş döneminde tamamlandığını düşünürsek, bu dönemdeki uyku kalitesinin ve yeterli uykunun ne kadar hayati önem taşıdığını daha iyi anlayabiliriz. Bebeği, sabah geç kalkar mantığıyla, gece geç saatlere kadar ayakta tutmak; onun sağlıklı ve kaliteli uyumasını, ihtiyacı olan uykuyu almasını ve dolayısıyla sağlıklı gelişmesini engellemektedir. Çoğu bebek, kaçta yatarsa yatsın, sabah hep aynı saatte kalkar. Ailelere tavsiyemiz; bebeklerinin gece yatış saatini; o günkü gündüz uykularının süresine, son gündüz uykusundan kalkış saatine ve sabah uyanma saatine göre belirlemeleridir.
2 – Bebeğimi uyutmak için sallamalıyım / emzirmeliyim!
Ülkemizdeki en yaygın uyku sorunu; bebeklerin uyutulmak için emzirilmeye ya da sallanmaya ihtiyaç duymasıdır. Emzirme; hem bebeklerin sağlıklı ve doğal beslenmesi, hem de anne-bebek arasındaki bağı güçlendirmesi bakımından çok önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; bebeği, “uyutmak için” emzirmemektir. Uykuya dalarken, emmeye bağımlı olan bebekler, her uyandığında, tekrar uykuya dönebilmek için yine emmek/emzirilmek isteyecektir. Aynı şey, sallanarak uyumaya alışmış bebekler için de geçerlidir. Doğru olan; bebeği, doğduğu günden itibaren, uykulu ama uyanık bir haldeyken, kendi yatağında, kendi kendine uyumaya alıştırmaktır.
3 – Bebeğim, gece her uyandığında acıkıyor!
Bebeklerin gece uyanması, birçok nedenden kaynaklanabilir. Evet, acıkmak da bunlardan biridir, fakat her uyanmayı “acıkma” olarak düşünerek, bebeği, her seferinde beslemek doğru değildir. Ailelere tavsiyemiz; bebeklerinin, sık uyanmasının neden kaynaklandığını tespit etmeleri, ihtiyacını anlamaya çalışarak, ihtiyaca göre cevap vermeleri olacaktır. Örneğin; her gece aynı saatte uyanan bir bebek, muhtemelen acıktığı için değil, alışkanlıktan uyanmaktadır. 6. ayını dolduran çoğu bebek, geceleri beslenmeden 11-12 saat kesintisiz uyuyabilir. Bebeklerin, kilo alımı ve gelişimi normalse gece beslenmesine ihtiyacı yoktur diyebiliriz.
4 – Bebeğim, ne kadar yorgun olursa, o kadar iyi uyur!
Ülkemizde, yaygın olarak yapılan bir yanlıştır. Çoğu aile, gece boyunca kesintisiz uyur umuduyla, bebeğini, dayanabileceğinden çok daha uzun süreler ayakta tutmaktadır. Bebeklerin, yaşlarına göre uyanıklık süreleri vardır. Uyanıklık süresi; bebeğin, ayına ya da yaşına göre, aşağı yukarı, uyumadan dayanabileceği süredir. Tabii ki her bebek farklıdır; bazı bebekler daha az veya daha fazla uyanık kalabilir. Doğru olan; bebeğin uyku işaretlerini gözlemleyerek, uykusu geldiğinde yatağına yatırmaktır. Örneğin; yeni doğan bir bebek, yaklaşık 40-60 dakika kadar uyanık kalabileceği halde; onu 2-3 saat ayakta tutmak, aşırı yorgunluk oluşumuna neden olarak, uykuya dalmasını çok zorlaştıracak ve gece boyunca daha sık uyanmalarla sonuçlanacaktır.
5 – Bebeğimi gündüz uyutmayayım ki gece iyi uyusun!
Gündüz az uyuyan veya uyumayan bebekler, bilinenin aksine, geceleri hiç iyi uyumazlar. Her zaman duyduğumuz bir söz vardır; “uyku, uykunun mayasıdır.” Gündüz uykusu uyumama; aşırı yorgunluğa, aşırı yorgunluk ise; sık gece uyanmalarına neden olur. Gün içinde uykusunu alan bir bebek, çok daha kolay uykuya dalarak, gece de çok daha verimli ve kaliteli uyur.